نیروگاه تلمبه‌ای ذخیره‌ای

ساعات "پیک مصرف" را شاید یکی از مهمترین چالشهای شرکتهای تولید و توزیع برق دانست. ساعات محدودی که شرکتها برقی ناچار هستند بر اساس بار حداکثر آن , ظرفیت تولید نیروگاهها را بالاتر تدارک ببینند و به دلیل اینکه بیشتر نیروگاهها نمی توانند به صورت  ON/OFF کار کنند و از آنجایی که امکان ذخیره برق تولیدی در ساعات غیر پیک وجود ندارد عملا به خاطر همان زمانهای محدود "پیک مصرف", ظرفیت تولید زیادی بدون استفاده باقی می ماند بنابراین شرکتها با ارائه مشوقها یا راهکارهایی تلاش می کنند تا با تغییر عادات مصرف کنندگان, بارِ "پیک مصرف" را کاهش دهند, مثلا کنتورهای تایمری را به کار میبرند و هزینه برق مصرفی را در ساعات پیک, گران تر و در ساعت دیگر ارزان تر در نظر میگیرند. اما معمولا این مشوقها خیلی نمی تواند موثر شود بنابراین از روشهای "ذخیره نیرو" استفاده میشود. روشهای ذخیره نیرو میتواند شامل ذخیره آب, یا در کشورهایی که امکان ساخت سد وجود ندارد ذخیره هوای فشرده، ذخیره سازی چرخ طیار، ذخیره ساز حرارتی، ذخیره ساز مغناطیسی ابر رسانا و ذخیره ساز ابرخازن استفاده میشود که این روشها نسبت به ذخیره آبی هزینه و تکنولوژی بالاتری نیاز دارد لذا "ذخیره تلمبه ای" یا همان ذخیره آب نسبت به سایر روشها متداول تر است. در این روش در مواقعی که تقاضای مصرف برق کم است (مثلا هنگام شب)  آب را با استفاده از پمپها از یک مخزن پایین‎تر به یک مخزن بالاتر انتقال می‎دهند و هنگامی که تقاضای برق زیاد میشود آب را با توان ثقلی به مخزن پایین برمیگردانند تا توربین‎ها و در نهایت ژنراتورها  به گردش درآید و برق تولید میشود. به زبان ساده تر با این راهکار برق ارزان( ساعت کم مصرف) را به برق گران( پیک مصرف) تبدیل میکنند.

در کشور ما نیز نیروگاه ذخیره تلمبه ای سیاه بیشه با ظرفیت 1000 مگاووات در سالهای گذشته راه اندازی شده است و همانگونه که توضیح داده شد این نیروگاهها ظرفیت شبکه تولید برق را افزایش نمیدهند و عملا نقش ذخیره ای دارند

معرفی انرژی زمین گرمایی یا ژئوترمال

از زمانی که جیمز وات فهمید بخار آب می تواند دَرِ کتری را بالا و پایین ببرد, انسان به دنیال تولید بخار آب بوده است تا بتواند چرخهای دنیا را راحت تر بچرخاند. از زغال سنگ, نفت, اتم وچیزهای دیگر برای تولید بخار استفاده کرده است اما یکی از آرزوهایش این بوده که گرمای مرکز زمین را به سطح زمین بیاورد و چه بهتر که این انرژی را به صورت بخار داغ - که در سطوح زیریین زمین محبوس است و گاهی به صورت آتشفشان یا چشمه های آب گرم بالا می آید - را کنترل شده به سطح زمین بیاورد. اما این کار آنطور که تصور میکنیم آسان نبود, چون  بایستی میزان عمق حفاری به گونه ای باشد که استفاده از انرژی زمین توجیه اقتصادی داشته باشد بنابراین انتخاب محل حفاری خیلی مهم است تا نیاز به حفاریهای عمیق نباشد. این نقاط معمولا درگذشته محل آتشفشانها بوده است یا الان محل چشمه های معدنی است. حفاری در این چاهها به دلیل اینکه دمای در حدود 200 درجه سانتیگراد دارد نیاز به تجهیزات و تکنیک خاصی دارد که چند وقتی است شرکتهای حفاری نفتی ایران ادعا میکنند به تکنولوژی آن دست پیدا کرده اند. بعد از این که حفاری تمام شد دو گزینه برای بالا آوردن انرژی گرمایی وجود دارد:

روش اول : استفاده از بخار داغ محبوس شده در داخل زمين: بخار داغ 250 درجه سانتيگراد است و با فشار زياد قابل دسترس است. بخار داغ آب معمولا در عمق 2000 متري زمين قرار دارد.

روش دوم : اين روش درحالت خشک است يعني با تزريق آب به صخره‌هاي زير زميني که بسيار داغ هستند، مي‌توان آب داغ يا بخار داغ توليد کرد. بهره کار در اين روش 10 الي 17 است. 

در ایران نیز از سال 1354 مطالعات مربوطه اغاز شده است و بعد از توقف 20 ساله مجددا مطالعات و فعالیتها آغاز گردیده است که عمده حفاریها در آذربایجان صورت گرفته است.

پیشنهاد میکنم در صورتی که به اطلاعات  بیشتری نیاز دارید به لینک زیر مراجع نمایید که به زبانی ساده این انرژی را توصیف کرده است:                              http://yer-tanitim.blogfa.com/

بی شعوری

دوشنبه برنامه سفر به دزفول داشتم که هوای تهران طوفانی شد. خیابانها شبیه فیلمهای تخیلی بود. شاخه های شکسته درختان را همه جا میشد دید. ماشین ها در ترافیک سنگین گیر افتاده بودند. پرواز سر موقع انجام میشد. این را از سامانه اطلاع رسانی فرودگاه و شمازه تلفن 199 چک کردم. کلی استرس داشتم که سر وقت به فرودگاه نرسم ولی با کلی مکافات سر وقت به فرودگاه رسیدم. همه پروازها تاخیر داشت. جمعیت زیادی منتظر بودند تا تکلیف پروازشان روشن شود. جای سوزن انداختن نبود. همه صندلی ها پر شده بود, تعدادی زیادی هم روی زمین نشسته بودند. دیگر هوای بیرون آرام شده بود. پرواز ما  تاخیر نداشت. سر وقت کارت پرواز را گرفتم و منتظر ماندم تا ساعت پرواز برسد. پرواز ما ساعت 20:50 با هواپیمایی آسمان بود. دقیقا تو همین ساعت- ساعت 8 و 40 دقیقه-  اعلام کردند که پرواز نزدیک 3 ساعت تاخیر دارد و ساعت 12:05 انجام خواهد شد. عصبانی شدم, سراغ مسئولینشون رفتم, خانمی اونجا بود که کلی مسافر دور و برش جمع شده بودند و با سئوالهاشون حسابی کلافه اش کرده بودند. یهو با صدای بلند گفت: « چرا درک نمیکنید اوضاع بحرانیه و کنترلش از دست ما خارج شده». وقتی اوضاع را دیدم دلم برای اون خانم سوخت و البته ناراحتیم از هواپیمایی آسمان بیشتر شد. این هواپیمایی که میدانست پروازش تاخیر دارد, پس چرا مثل سایر شرکتهای هواپیمایی تاخیرش را در سایتش اعلام نکرد یا به اطلاعات پرواز فرودگاه اطلاع نداد تا مسافرین با آن شرایط سخت و ترافیک ناچار نشوند به فرودگاه بیایند و ساعتها وقتشان را در فرودگاه تلف کنند. مطمئنا در شرایط بحران اگر سازمانها مرتبط با مردم در وقت مناسب اطلاع رسانی لازم را داشته باشند تبعات بحران ناخواسته و خارج از کنترل مثل طوفان این هفته تهران به مراتب کمتر شود و این کار نه هزینه و نه هوش زیادی نیاز ندارد بلکه اندکی شعور و درک می خواهد.