سقوط قیمت نفت

1- مسعود میرکاظمی وزیر اسبق نفت مصاحبه ای با خبرگزاری تسنیم – وابسته به سپاه- انجام داده است و آقای زنگنه را متهم کرده است که در خصوص کاهش سقوط قیمت نفت, منفعلانه عمل کرده و همسو با سیاستهای نفتی عربستان اعلام موضع میکند و خواستار آن شده است که ایران با همراهی ونزوئلا خواهان تشکیل جلسه اضطراری وزیران عضو اوپک شوند.

2- این روزها قیمت نفت خام به طور بی سابقه ای اُفت کرده و تا نزدیک 80 دلار رسیده است و پیش بینی میشود به قیمت های پایین تری برسد. برای این اُفت قیمت علل متعددی سیاسی و اقتصادی مطرح میشود, مثلا تعدادی از تحلیلگران سیاسی میگویند این کاهش قیمت به دلیل  انتظار بازار از ورود نفت ایران به بازارهای جهانی پس از توافق جامع با کشورهای غربی است و از این رو توافق ایران با جهان غرب را قطعی میدانند, اما درصد زیادی این کاهش را به دلیل تولید "نفت شیل" توسط آمریکا میدانند.

3- آمریکا, بزرگ ترین مصرف کننده نفت خام است و در عین حال بیشترین ذخائر "نفت شیل" را داراست. در این سالها که قیمت نفت به بالای 100 دلار رسیده و تثبیت شده بود اقدام به سرمایه گذاریهای زیادی برای تولید این ماده کرده است و توانسته میزان تولید نفت خود را چندین برابر کرده و از عربستان سبقت گرفته و تولیدش را به بیش از سیزده میلیون بشکه در روز برساند. لازم به توضیح است که ایران در قبل از انقلاب, چهارمیلیون و سیصد هزار بشکه در روز تولید نفت داشت که این میزان پس از انقلاب کاهش چشمگیری داشت و تنها توانست برای مدت کوتاهی در سالهای پایانی ریاست جمهوری آقای خاتمی تولیدش را به 4 میلیون و صد هزار بشکه برساند و میزان تولید در پایان ریاست جمهوری اقای احمدی نژاد – مطابق آمار غیر رسمی- به دو میلیون هفتصد هزار رسید که از این میزان سهم مصرف داخلی نزدیک دو میلیون بشکه است.

4- نفت شیل یا نفت سنگ, محصولی است که از سنگ نفت یا سنگ کروژن یا شیل نفت - که یک سنگ رسوبی دانه ریز وغنی از مواد آلیِ حاوی کروژن است- استخراج میشود. نفت شیل یک جایگزین برای نفت خام معمولی است. با این حال، استخراج نفت سنگ از تولید نفت خام, هم از نظر مالی و هم از لحاظ اثرات زیست محیطی آن پر هزینه تر است و هزینه تولید آن در حدود 80 دلار برای هر بشکه برآورد میشود. البته تعدادی از موسسات آمریکایی اعلام کرده اند که با تکنولوژی که برای استخراج "نفت سنگ" به کار برده اند توانسته اند هزینه استخراج آن را تا 60 دلار کاهش دهند.

5- کشورهای عضو اوپک و در راس آن عربستان, همیشه تلاش کرده اند تا تعادلی بین قیمت نفت و اقتصاد جهانی ایجاد نمایند و هرگاه قیمت نفت کاهش پیدا میکند تولید و صادرات  را کاهش میدهند تا مانع از سقوط قیمت آن شوند ولی این بار شواهد نشان میدهد عربستان تمایل چندانی به این کار ندارد و به صورت بی سر و صدا به فعالان بازار نفت اعلام کرده که این کشور با کاهش قیمت نفت خام برای یک دوره تمدید شده مشکلی ندارد که یک تغییر شدید در سیاست این کشور است که احتمالا هدف از آن جلوگیری از افزایش تولیدکنندگان رقیب از جمله پروژه های نفت شیل آمریکا است.

6- اگر قرار بر کاهش تولید اوپک باشد این عربستان است که باید درصد زیادی از تولید خود را بکاهد و ایران با توجه به تولید و صادرات محدودی که دارد عملا توان چانه زنی و تاثیرگذاری زیادی بر سیاست های اوپک ندارد. اینجا فرض کنیم مطابق خواسته آقای میرکاظمی, نشست اضطراری اوپک تشکیل میشود ولی به دلیل اینکه پیش از نشست با عربستان هماهنگی و توافقی صورت نگرفته است این نشست به نتیجه مطلوب نمی رسد و این می تواند پیام واضحی به بازارها باشد تا روند سقوط قیمت شدت بیشتری بگیرد.